Osoby, u których rodzinach występowały choroby psychiczne, uzależnienia, samobójstwa mają większą skłonność/predyspozycje do zachorowania. Nie znaczy to jednak, że na pewno zachorują. Aby choroba wystąpiła oprócz czynników genetycznych istotne są też inne, np. traumatyczne wydarzenia, stres, stosowanie substancji psychoaktywnych.

Lekarza psychiatrę obowiązuje tajemnica lekarska. Oznacza to, że nie może ujawniać,  kto i na co się u niego leczy. Zwolnić lekarza z takiej tajemnicy może  tylko sam pacjent albo Sąd. To samo dotyczy udostępniania dokumentacji lekarskiej. 

Hospitalizacja  jest konieczna gdy pacjent ze względu na swoją chorobę zagraża sobie lub innym, np. planuje lub próbował targnąć się na swoje życie, wykazywał czynną agresję w stosunku do otoczenia. Warto rozważyć hospitalizację również wtedy, gdy leczenie prowadzone abulatoryjnie nie przynosi poprawy albo stan pacjenta się pogarsza.  

Co do zasady przyjęcie do szpitala psychiatrycznego odbywa się za zgodą pacjenta. Nawet nasilone objawy choroby nie są wystarczającym powodem aby przyjąć  do szpitala kogoś, kto się na to nie zgadza.
Tylko w ściśle określonych sytuacjach można przyjąć do szpitala pacjenta bez jego zgody. Takimi sytuacjami są np. próba samobójcza, czynna agresja, groźby pozbawienia życia itp. Sprawy te reguluje Ustawa o Ochronie Zdrowia Psychicznego. O przyjęciu pacjenta bez  jego zgody zawsze powiadamiany jest Sąd Rodzinny, który ostatecznie wydaje decyzję w tej kwestii.
 

Psychotropy lub inaczej leki psychotropowe to ogólna nazwa wszystkich leków, które działają na receptory w mózgu.  W takim ujęciu wszystkie leki, które przepisuje lekarz psychiatra (i czasem lekarze innych specjalności), a więc: leki przeciwdepresyjne, leki poprawiające pamięć, leki stabilizujące nastrój, leki na uspokojenie, leki nasenne, leki przeciwpsychotyczne-  są psychotropami. 

W Polsce pojęcie "psychotrop" budzi jednoznaczenie złe skojarzenia jako coś co "ogłupia, usypia i uzależnia". Zapewniam Państwa, że moim celem, ani żadnego ze znanych mi psychiatrów, nie jest nikogo "ogłupiać" ani w żaden inny sposób mu szkodzić. Po co miałabym szkodzić moim pacjentom? Chodzi o to, żeby tak dobrać lek, aby pomagał- tj. leczył chorobę i zapewniał dobre samopoczucie. 

Czasami, bardzo rzadko (i mówimy tu raczej o leczeniu szpitalnym), jest potrzeba aby chorego, który jest silnie pobudzony czy wręcz agresywny, uspokoić aby nie stanowił zagrożenia dla siebie i innych. I wtedy faktycznie podaje się takiej osobie silne leki uspokajające.  W miarę jak stan pacjenta się poprawia, zmniejsza się dawki takich leków lub w ogóle odstawia.

W psychiatrii stosujemy wiele różnych leków: przeciwdepresyjne, przeciwpsychotyczne, stabilizujące nastrój, poprawiające pamięć, leki na uspokojenie, leki nasenne. 

TYLKO leki uspokajające i nasenne  z grupy benzodiazepin oraz tzw. grupy "Z"  są uzależniające. Dlatego trzeba stosować je ściśle według wskazań lekarza i przez jak najkrótszy okres.

Leki z pozostałych grup, nawet stosowane przez długi czas, nie uzależniają. Zawsze jest możliwość ich odstawienia, najczęściej poprzez stopniowe redukowanie dawki. 

Leki uzależniające to np.:

Afobam, Xanax, Zomiren, Lexotan, Sedam,  Relanium, Estazolam, Clonazepamum, Cloranxen, Tranxene, Lorafen, Nitrazepam, Oxazepam, Signopam, Apo-Zolpin, Hypnogen, Nasen, Onirex, Polsen, Stilnox, Zolpic, Zolpigen, Zolsana, Dobrosen, Imovane, Senzop.

Po pierwsze podzielić się z kimś tym problemem. Nie można zostać wtedy samemu. Najlepiej porozmawiać z bliską, życzliwą osobą.
Jeżeli myśli te nie ustępują, powtarzają się, wówczas trzeba zasięgnąć pomocy, najlepiej u lekarza psychiatry lub psychologa. Można też skorzystać z pomocy lekarza rodzinnego. Do lekarza psychiatry i do lekarza rodzinnego nie potrzeba skierowania. 
Lekarze psychiatrzy przyjmują w Poradniach Zdrowia Psychicznego (NFZ) i gabinetach prywatnych. 

W sytuacji nasilonych myśli samobójczych dostępna jest całodobowa pomoc. W Bielsku-Białej są dwa takie miejsca:
- Podbeskidzki Ośrodek Interwencji Kryzysowej (całodobowy dyżur psychologa)
Bielsko-Biała, ul. Piękna 2 tel. 33 814 62 21,   33 19288
- Izba Przyjęć w Szpitalu Psychiatrycznym (całodobowy dyżur lekarza psychiatry) Bielsko-Biała, ul. Olszówka 102

Aby skorzystać z pomocy nie jest potrzebne  skierowanie ani ubezpieczenie. 

Gdy myśli samobójcze są bardzo nasilone zawsze można skorzystać z telefonu alarmowego 112.

Psycholog to specjalista, który wspiera w rozwiązywaniu problemów życiowych poprzez pokazanie metod, dzięki którym dana osoba może rozwijać swoje zdolności, panować nad schematami działania itp.

Z kolei psychiatra jest lekarzem, który wspiera pacjentów również za pomocą odpowiednio dobranych leków. Należy pamiętać, że wiele zaburzeń psychicznych musi być leczona przede wszystkim farmakologicznie, gdyż powodują poważne objawy, nad którymi pacjent nie jest w stanie zapanować. Fobia, ciągłe przygnębienie, bezsenność, nieustający lęk itp. są wskazaniem do wizyty u psychiatry.

Depresja jest poważną chorobą, której podejrzenie wymaga wizyty u psychiatry. Jeśli takie objawy, jak: ciągłe przygnębienie i smutek, obniżona koncentracja i samooceny oraz odczucie niepokoju bez wyraźnej przyczyny, utrzymują się, są wskazaniem do podjęcia leczenia psychiatrycznego. Depresja nie jest bowiem tożsama z chandrą, z którą można sobie poradzić, kupując pudełko lodów czy dobrze się wysypiając. To niebezpieczna choroba, która powoduje, że pacjentowi odechciewa się żyć i nawet rzeczy, które dotąd interesowały, teraz nie są żadną pociechą.

Zakres pomocy świadczonej przez psychiatrów jest bardzo szeroki. Zajmują się leczeniem depresji, psychoz, zaburzeń lękowych, a także wspierają w trudnych momentach życia, kiedy nic nie daje pociechy. Dzięki podjęciu odpowiednich działań lekarz jest w stanie sprawić, że pacjent nie ma już objawów somatycznych, takich jak brak apetytu czy napady duszności. Ponadto czuje się lepiej psychicznie, np. ma więcej chęci do spotkań z ludźmi, powracają pozytywne emocje, staje się bardziej zrelaksowany i mniej zalękniony.

Wizyta u psychiatry to przede wszystkim rozmowa. Pacjent ma możliwość opowiedzenia o swoich dolegliwościach, a lekarz dodatkowymi pytaniami stara się pomóc pacjentowi dokładnie przedstawić swój problem.
Na pierwszą wizytę powinno się zabrać:
-dokument tożsamości
- dokumentację medyczną, którą pacjent posiada, np. wypisy ze szpitala, wyniki badań, konsultacje etc. Istotna jest przede wszystkim dokumentacja psychiatryczna ale również np. neurologiczna, internistyczna.
-listę aktualnie zażywanych leków (wszystkich, także internistycznych)
-jeżeli pacjent leczył się wcześniej psychiatrycznie warto przygotować listę leków psychiatrycznych, które przyjmowało się w przeszłości

Nie można. Alkohol nasila działanie leków psychotropowych, a leki nasilają działanie alkoholu. Takie połączenie jest niebezpieczne. 

Pierwsza wizyta jest zwykle nieco dłuższa niż kolejne. Lekarz musi Cię bowiem poznać, dowiedzieć się, co teraz przeżywasz, jak wyglądają Twoje kontakty z ludźmi, czy masz wokół siebie bliskie osoby, czym się zajmujesz i tym podobne. Nie zdziw się również, jeśli zapyta o dzieciństwo, historię Twoich i rodzinnych chorób. Poza wywiadem lekarskim psychiatra może również wykonać badanie somatyczne. Efektem Waszego spotkania będzie postawienie diagnozy oraz, w przypadku konieczności, zaproponowanie indywidualnych metod leczenia.

Nie da się jednoznacznie określić, ile czasu zajmie Twój proces zdrowienia, ponieważ jest to kwestią indywidualną. Długość terapii zależy między innymi od zaawansowania Twojej choroby, jej rodzaju, a także od właściwie postawionej diagnozy i dobrania leków. Im szybciej zgłosisz się do lekarza, tym lepiej. Na pewno nie warto czekać aż objawy choroby się nasilą, gdyż wówczas leczenie prawdopodobnie potrwa dłużej. Jeśli jesteś ciekaw, ile czasu zajmie terapia, możesz o to zapytać już podczas wizyty u psychiatry.

Wsparciem dla leczenia farmakologicznego często jest psychoterapia. Pozwala dostrzec pewne schematy myślenia lub działania, którym dana osoba ulega. Kiedy jest już ich świadoma, uczy się zastępować je bardziej wspierającymi przekonaniami i sposobami postępowania. Psychoterapia może być więc pomocna w odzyskiwaniu pewności siebie, nawiązywaniu relacji z otoczeniem czy radzeniu sobie ze stratą ważnej osoby. Nie powinna być jednak odbierana jako jedyna metoda leczenia zaburzeń psychicznych, takich jak depresja czy nerwice.

W Polsce wciąż jeszcze można spotkać się z opinią, że korzystanie z opieki psychiatrycznej jest czymś wstydliwym. Takie przekonania powodują, że część pacjentów potrzebujących wsparcia zwleka z udaniem się do specjalisty. Tymczasem zaburzenia psychiczne powinno się leczyć tak samo, jak choroby fizyczne, gdyż mogą prowadzić do poważnych problemów.

Ważne, aby uświadomić sobie, że zaburzenia lękowe, psychoza czy depresja nie są zależne od siły charakteru czy woli pacjenta. Przyznanie się do problemów i pójście do psychiatry jest natomiast wyrazem troski o samego siebie.